Στον χώρο αυτόν προσπαθήσαμε να καταγράψουμε μερικά από τα αρχαιότερα ελαιόδενδρα που για εκατοντάδες χρόνια ζουν στην Ελληνική ύπαιθρο.
Δυστυχώς ελαιόδενδρα 800, 1000, 2000+ χρόνων γίνονται καυσόξυλα και τσιμέντο.
Συμφωνώ με την καύση του ξύλου ελιάς καθώς και με την εκπληκτική τέχνη της ξυλογλυπτικής αλλά σε κάποιες λίγες περιπτώσεις που κάποια μεγάλης ηλικίας ελαιόδενδρα αποδεικνύουν τόσο στους Έλληνες όσο και στους ξένους την Ελληνικότητα της ελιάς, εκεί πρέπει να δίνουμε λίγο παραπάνω σημασία και όσο μπορούμε να τα προστατεύουμε τα δένδρα αυτά.

Η ελιά χρειάζεται την αγάπη και την προστασία μας και όπως ο Χορστ Σαίφερ – Σούχαρντ γράφει στο βιβλίο του η Ελιά: «Η εξέλιξη της ανθρωπότητας είναι στενά συνδεδεμένη με την ιστορία του ελαιόδεντρου». Κατά την αρχαιότητα δεν επιτρεπόταν κάποιος να κόψει περισσότερες από δυο ελιές το χρόνο, ενώ το ξύλο της μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μόνο για ιδιωτική χρήση ή για την κατασκευή βωμών ή αγαλμάτων για τους θεούς.

Στη σημερινή εποχή, την εγκαταλελειμμένη από θεούς και άγιους, η αγροτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσφέρει στους αγρότες οικονομικά οφέλη, όταν ξεριζώσουν τους εκατονταετείς ελαιώνες τους, όπως συνέβη και στη μονή Πρεβέλης στην Κρήτη, όταν ένας χώρος στάθμευσης κατέλαβε τη θέση τους … ΠΡΕΠΕΙ να κατανοήσουμε πως αυτά τα αρχαία μεγαλόπρεπα δέντρα είναι μέρος της εθνικής κληρονομιάς της Ελλάδας, όπως ακριβώς οι βυζαντινές εκκλησίες και ο Παρθενώνας.

Δεν λέμε να μην επεκτείνονται οι πόλεις και να ζούμε ασφυκτικά φυλακισμένοι στα τσιμεντένια κλουβιά μας ένα μέτρο ο ένας από τον άλλο. Κάθε άλλο μάλιστα. Όμως συγκεκριμένα ελαιόδενδρα όπως αυτά που θα αναφέρουμε παρακάτω πιστεύουμε ότι θα έπρεπε η πολιτεία να τα καταγράψει (είναι πολύ εύκολο) και να βοηθήσει τους κατόχους τους (αντί να τα κατασχέσει) δίνοντας κίνητρα για την αξιοποίηση τους για τουριστικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς. Τα δένδρα αυτά είναι πλέον ελάχιστα και τα περισσότερα από αυτά είναι πάνω από 500 ετών. Είναι απόγονοι των δένδρων της αρχαιότητας, (φυτρωμένα με τις ρίζες τους και τα κλαδιά τους). Έχουν ιδιαίτερη ομορφιά και δίνουν δύναμη και έμπνευση όταν βρεθεί κανείς μπροστά τους.
ΚΑΙ ΓΙΑ ΝΑ ΞΑΝΑΓΙΝΟΥΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ 500-1000 η 5000 ΧΡΟΝΙΑ...

Αιωνόβια ελιά μέσα στο κτήμα του κ. Μιτσοτάκη, (Πανόραμα Ηρακλείου Κρήτης) το οποίο πρόκειται να οικοπεδοποιηθεί και ο ίδιος να εγκαταλείψει την χώρα,
όπως μας δήλωσε απογοητευμένος από αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια.
e-mail: gmitsotakis [@] yahoo.com

Αιωνόβια ελιά μέσα σε κτήμα στο Βενεράτο – Ηρακλείου – Κρήτης, που μας υπέδειξε ο κάτοικος του χωριού κ. Βιτσάκης.

Η αιωνόβια ελιά της Καλαμάτας
Ποικιλία Αετονυχολιά
Εκτιμώμενη ηλικία 800 ετών
Περίμετρος κορμού 9 μέτρα
Χαρακτηρισμένο μνημείο της φύσης
Αποφ. 200995/7950/1979 (121/ΤΔ/1980)

Αιωνόβια ελιά, ποικιλίας χονδρολιά, μέσα σε κτήμα του κ. Μαθιού Μαμαλάκη, βιοκαλληεργητή από την Μεσσαρά Κρήτης.
Φώτο τοπικοί καλλιεργητές: Κακοδυπνάκης Μιχάλης (αριστερά), Μαθιός Μαμαλάκης (κέντρο)
Τοποθεσία: χωριό Βόροι. Νότια Κρήτη (λίγο έξω από τις αρχαιότητες της Φαιστού)
Περίμετρος κορμού: 11,5 μ. στην βάση, 9μ στο κέντρο.

Ελιά στον Αζοριά στο Καβούσι, Δήμου Ιεράπετρας Κρήτης
Το ελαιόδεντρο αυτό έχει ανακηρυχθεί από τον Σύνδεσμο Ελαιοκομικών
Δήμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ) σαν «Μνημειακ?» λόγω των μεγάλων διαστάσεων του
κορμού του και λόγω της θέσης του κοντά στους αρχαίους οικισμούς
«Βροντ?ς», «Κάστρο» και «Αζοριάς» της Υστερομινωικής ΙΙΙΓ εως Αρχαικής
φάσης (1350-500 ττ.χ.) όττου έχουν ανευρεθει διάφορα αγγεία και
τέχνεργα έκθλιψης ελαι?καρπου.
η ηλικία του δέντρου εκτιμάται σε περίπου 3.250
έτη πριν σήμερα Η ηλικία αυτή τοποθετεί την πρώτη παρουσία του δέντρου
στην Μετανακτορική εποχή της Μινωικής περιόδου (1350-1100 π.Χ.).

Το Ελαιόδεντρο αυτό που βρίσκεται στην θέση «Αζοριάς», περίπου δέκα
χιλιομέτρων από το Μόχλο.
Στην είσοδο του Καβούσι, κάνουν το πρώτο αριστερά μετά από μια μικρή
γέφυρα (στους πρόποδες της καθόδου του Πλατάνου) και ακολουθήστε τις
πινακίδες «γέρικη ελιά» (τις συντεταγμένες 35 ° 06'54 .78 "N - 25 ° 51
0.43 '40 "E και σε υψόμετρο από 252 μ.).

Δείτε επίσης:

Η ελιά του Πλάτωνα

Η ελιά στις Βούβες, Χανίων

Γενικά Σχόλια :

Ας ληφθεί υπ' όψιν ότι όλα τα αιωνόβια ελαιόδενδρα δεν είναι ούτε παθητικά ούτε ζημιογόνα, αντιθέτων μάλιστα παράγουν και πολύ και καλό λάδι, μια και το θεϊκό αυτό δένδρο ανανεώνεται και διατηρείται πάντα νέο και αδιάκοπα καρπερό στην πορεία του στους αιώνες.
Αν κόψουμε και καταστρέψουμε και αυτά τα τελευταία ελαιόδενδρα, ουσιαστικά κόβουμε τους ζωντανούς δεσμούς με το παρελθόν.

Αν γνωρίζετε ελαιόδενδρα που πρέπει να συμπεριλυφθούν σ αυτήν την λίστα παρακαλώ να μου στείλετε τις φωτογραφίες με ενα e-mail στο index[#]otenet.gr

Παύλος Κριαράς
Ερευνητής - Δημοσιογράφος